Ff. Offline

by Natalie Schep

Hoe kunnen we bewustwording creëren bij tieners tussen de 12 en 16 jaar over de verslavende aard van social media?

Social Media | Bewustwording | Tieners

Social mediagebruik onder tieners

In Nederland maakt 80% van de bevolking gebruik van social media, waarbij men gemiddeld 2 uur per dag online is. Vooral de huidige jeugd is ermee opgegroeid; voor hen zijn telefoons en social media vanzelfsprekend. In plaats van af te spreken in de speeltuin, videobellen of online gamen ze nu. Hoewel dit voordelen heeft voor de ontwikkeling van tieners, zijn er ook nadelen.

Dit onderzoek richt zich op de vraag: ‘Hoe kunnen we tieners bewuster maken van de verslavende werking van social media?’ Mensen lijken niet meer zonder social media te kunnen en zijn zich onvoldoende bewust van de verslavende werking ervan. Ik onderzochten social mediagebruik onder tieners, de definitie van verslaving en hoe bewustwording werkt.

Om te veranderen, moet de doelgroep eerst bewust zijn van het probleem, maar is dit wel zo? Vinden de doelgroep, tieners van 12 t/m 16 jaar, hun social media gebruik een probleem en willen ze er dus wat aan doen? Zitten ze al in de juiste fase om tot gedragsverandering te komen? Uit testen met de doelgroep, blijkt dat tieners zich niet volledig bewust zijn van hun eigen social media gebruik en de omvang daarvan. Hoewel ze erkennen dat social media verslavend kunnen zijn, leggen ze dit probleem vaak bij anderen neer, zoals familieleden en vrienden.

Het eindontwerp

Hoe kunnen we tieners bewust maken van dit probleem? Het uiteindelijke ontwerp is een voorlichtingspakket met als doel het informeren van tieners over de verslavende aard van bepaalde gedragingen. Uit het onderzoek bleek dat ze nog niet in de juiste fase zitten voor gedragsverandering, dus de eerste stap is ze zodanig informeren dat ze het probleem gaan inzien. Daarna kunnen ze misschien de volgende stap zetten richting gedragsverandering.

Het pakket bestaat uit verschillende workshops en een werkboekje die over een periode van een week ingezet kunnen worden. Het is zo ontworpen dat scholen de flexibiliteit hebben om alle workshops te geven of alleen die workshops die aansluiten bij hun curriculum. Hierdoor kunnen scholen het pakket flexibel inzetten en zijn ze niet gebonden aan een vast programma. Ze kunnen er ook voor kiezen om het te integreren in bestaande lessen, zoals de mentorles of mediawijsheidles, of er extra aandacht aan te besteden door er een actieve week van te maken.

Afhankelijk van de keuzes van de school kunnen de leerlingen de workshops volgen die tijdens de les worden gegeven. De workshops worden op een open manier gegeven. Dit betekent dat de workshops niet simpelweg bestaan uit luisteren naar een presentatie en vervolgens vragen beantwoorden op een vragenlijst, maar dat het interactieve lessen zijn met ruimte voor discussie, spel en eigen inbreng. Dit wordt ondersteund door een werkboekje waarin de opdrachten staan en waarin de leerlingen aantekeningen kunnen maken. Zie dit meer als een soort social media-dagboek. Het is geen boekje met vragen en opdrachten met goede en foute antwoorden, maar meer een mogelijkheid om gedachten op te schrijven en te evalueren wat ze die dag hebben gedaan en wat ze daarvan vonden.

Bekijk het pakket