De Bloemetjes & Bijtjes Box

by Puck Gelissen

Hoe kan je de communicatie over seksuele en relationele vorming verbeteren zodat er in plaats van frictie, samenwerking ontstaat tussen ouders en basisscholen zodat deze lessen voor alle kinderen toegankelijk blijven/verbeteren?

Social Design | 2024 | Relationele en seksuele vorming

De Bloemetjes & Bijtjes Box is een sociaal ontwerp met als doel de ouders van kinderen te betrekken bij de relationele en seksuele vormingslessen die op basisscholen gegeven worden.

De misinformatie die rondom de Week van de Lentekriebels werd verspreid, zorgde voor veel ophef in Nederland. Zo liet Thierry Baudet prentenboeken zien die niet bij deze lesstof hoorde en beweerde hij dat kinderen leerden hoe ze orale seks moesten hebben. Allemaal onwaar, maar de negatieve gedachten omtrent het onderwerp bleven. [1] Het liep zelfs zo uit de hand dat docenten nazorg nodig hadden door de bedreigingen van ouders. Ook waren er kinderen die precies die volledige week ‘ziek’ werden gemeld.

Zelf kan ik me buiten een tampon in een glas helemaal niks herinneren over relationele en seksuele vorming. Onlogisch als je je bedenkt dat juist deze vaardigheden misschien wel het enige ‘vak’ zijn waar je iedere dag van je leven mee te maken krijgt.

De voor mijn onderzoek 60 mislukte contactpogingen met basisscholen illustreerden nogmaals het taboe dat op dit onderwerp rust. Gelukkig haalde ik uit gesprekken met jongeren, docenten, ouders en een seksuologe de inzichten die ik nodig had.

Voor veel scholen is de Week van de Lentekriebels de enige vorm van seksuele voorlichting; er vindt dus weinig herhaling van de lesstof plaats. De meeste docenten die ik heb gesproken zijn het er over eens: deze stof moet structureler worden. Zeker in deze tijd waarin kinderen door het internet sneller dan ooit met dit soort onderwerpen in aanraking komen, is het esssentieel dat ze weten hoe ze hiermee om moeten gaan en zichzelf kunnen voorlichten met kloppende en volledige informatie. Hiernaast werd duidelijk hoe belangrijk het is om ouders in dit proces te betrekken, voor zowel de effectiviteit van de stof als om onrust en misinformatie tegen te gaan.

Gebaseerd op deze gesprekken heb ik de Bloemetjes & Bijtjes Box ontworpen, een koffer die om en om een week per jaar mee naar huis gaat, gevuld met een spel dat kinderen met hun ouders mogen spelen als extra op de voorlichtingen die de kinderen nu krijgen.

Het is een spel met vraagkaarten in verschillende thema’s: Online, Liefde & Relaties, Grenzen, Biologie en zelf in te vullen vraagkaarten. Het spel zit verpakt in een verhaal over bijen die geholpen kunnen worden door bloemzaadjes te planten. Deze zaadjes kun je verdienen als alle deelnemers de vraagkaarten beantwoorden. De zaadjes die aandacht, zorg en tijd nodig hebben zijn een metafoor voor het belang dat de kinderen blijven werken aan hun communicatie, kennis over relaties, hun eigen lichaam en persoonlijke ontwikkeling. Zorg, tijd en aandacht zorgen voor bloei, en bloei is goed voor de bijtjes ;). Na het planten mag iedereen in het bijgevoegde notitieboekje invullen wat ze hebben geleerd.

Als de plantjes zijn gegroeid en iedereen de box heeft gehad, mogen de plantjes mee naar school genomen worden. Op school volgt nog een extra reflectiemoment waarin het ingevulde boekje en de ingevulde vraagkaarten doorgenomen worden. Hierna worden de plantjes in een gezamenlijke tuin of bak geplant, voor een collectief gevoel.

Zo ontstaan er minstens twee extra momenten dat er aandacht aan dit uiterst belangrijke onderwerp wordt besteed. Maar ik hoop en ben ervan overtuigd dat er ook een derde, vierde en vijfde moment zal volgen, omdat het gesprek nu ook thuis geopend is. Ouders hebben iets om naar terug te refereren wat het gesprek makkelijker maakt en leren hoe ze dit comfortabel kunnen bespreken. Door ouders te betrekken krijgen ze meer inzicht in wat er op de scholen gegeven wordt en waarom dit juist nu zo erg van belang is.

[1] Kro-Ncrv, “Hoe misinformatie de online haatmachine tegen de Week van de Lentekriebels op gangtrok”, KRO-NCRV, 26 maart 2023.https://pointer.kro-ncrv.nl/hoe-misinformatie-de-online-haatmachine-tegen-de-week-van-de-lentekriebels-op-gang-trok