Strings Attached

by Sverre Zoeter

Hoe kan ik bijdragen aan de destigmatisering van verslaving zodat de drempel voor verslaafden om hulp te zoeken verlaagd wordt?

2023 | Verslaving | Stigma | 3D Animatie | Storytelling

Probleemstelling

Verslaving is een van de meest gestigmatiseerde onderwerpen, en is daarom heftig onderworpen aan aannames en misconcepties. Hier lijden alle verslaafden onder, ook diegene die al in herstel zijn. Bijna alle informatie wat betreft verslaving wordt verstrekt in een preventieve en waarschuwende manier, en is gebaseerd op verouderde studies over verslavende middelen. Er wordt echter zelden tijd besteed aan wat nodig is om te herstellen van verslaving, of hoe een verslaving zich daadwerkelijk vormt.

Verslaving

Verslaving is een veel vermeden onderwerp. Mensen die ermee te maken hebben, direct of indirect, hebben het er niet graag over, uit angst van hoe anderen er over denken of vanwege hun eigen ideeën over verslaving. Zo blijft het een onbesproken onderwerp, wat ontkenning versterkt in verslaafden die nog niet in herstel zijn en waardoor diegene die wel in herstel zijn zich geisoleerd voelen. Dit vermijden van het onderwerp komt voort uit het stigma dat er omheen heerst, en is dus schadelijk voor het welzijn van alle verslaafden.

Een belangrijk onderdeel in de schadelijkheid van het stigma is het zelfstigma dat verslaafden ervan overnemen. Als een verslaafde namelijk vaak genoeg geconfronteerd wordt met een stigma, nemen ze dit uiteindelijk over als een feit over zichzelf. Dit noemen we zelfstigma, en leidt vaak tot de eerdergenoemde versterking van ontkenning. Dit kan ook zorgen voor terugvallen bij herstellende verslaafden. De drie meest voorname stigma's en gerelateerde zelfstigma's zijn te zien in de volgende tabel:

Oplossing

De beste manier om van een stigma af te komen is als de gestigmatiseerde groep zelf in actie komt om de rest te informeren. De herstellende verslaafden moeten het heft in eigen handen nemen, maar dat betekent niet dat niet-verslaafden daar niet in kunnen helpen.

Om het stigma te bestrijden moeten mensen empathie krijgen voor herstellende verslaafden en geïnformeerd worden over hoe een verslaving, of psychologische afhankelijkheid, zich ontwikkelt. Daarom heb ik besloten om een animatie te maken over de modernere opvattingen van verslaving en herstel.

In het verhaal gebruik ik een wereld van marionetten om het verhaal te vertellen. In deze wereld hebben de meeste marionetten geen draden om hen te besturen. Ze kunnen wel bedraad raken ten gevolge van trauma’s. Op die manier wordt iemands verslaving zichtbaar voor anderen, en oefent het invloed uit op de verslaafde.
De hoofdpersoon heeft meerdere van deze draden opgelopen in de loop van het leven, en leert met vallen en opstaan hiervan te herstellen door hulp te vragen aan anderen.

Herstellende verslaafden worden nog vaak geconfronteerd met hun verslavingsgeschiedenis. Met deze animatie hoop ik dat ze deze confrontaties makkelijker aan kunnen gaan om hun herstel uit te leggen.

Tot nu toe zijn er twee scènes geanimeerd: de tweede en derde scène uit het storyboard. Hiernaast zijn zowel de animatie als het storyboard te vinden.

Twee geanimeerde scènes
Storyboard

Positionering

Het startpunt van dit project was een ervaring binnen mijn eigen familie waar ik mij een buitenstaander in voelde. Ik kwam tot de realisatie dat de tweestrijd die ontstond in het gezin te herleiden was naar een gebrek in empathie. Vanaf dat punt ben ik mijn onderzoek begonnen.

Inmiddels heb ik afstand hiervan kunnen nemen als ontwerper door de ontdekking dat dit gebrek aan empathie veroorzaakt wordt door stigma. Hierin heb ik een assisterende rol gevonden, aangezien een stigma opgelost moet worden door de gestigmatiseerden, en ik daar alleen een steuntje in de rug aan kan geven.

Dit soort frictievolle, maatschappelijke onderwerpen zijn naar mijn mening erg van belang om het over te hebben met de samenleving. Men neemt snel negatieve associaties over zonder er bij na te denken waarom. Je kunt het ze echter niet kwalijk nemen; er zijn teveel maatschappelijke problemen om alles zelf tot op de bodem uit te zoeken, dus "they choose their battles" en nemen de rest voor waar aan. Dan is het aan ontwerpers zoals ik om deze aannames te rectificeren.