An Illuminating Breath
Hoe ontwerp ik een interactieve installatie die men laat nadenken over hoe wij ons verhouden tegenover de natuur?
A luminescent Breath is een interactieve audiovisuele installatie, waarbij je lucht uitwisselt met lichtgevende algen. Het licht van de algen wordt in geluid omgezet door een digitaal instrument aan te sturen, doormiddel van sensordata. Deze ervaring is bedoeld om men te laten nadenken over hoe we ons verhouden ten opzichte van de natuur, door herinnert te worden aan het feit dat wij deel zijn van de natuur.
Hoe wij de natuur behandelen reflecteert hoe we onszelf behandelen.
"Our own decision to view the universe as dead, as inanimate, as unintelligent, allowed us, permitted us to dissect it, to use it, and deny its validity outside of human purpose. Now the consequence of living like that are coming back to haunt us. We have almost destroyed our home. We have almost cut the Earth from beneath our feet." ~ Terence Mckenna 1999
Why
Dit project is ontstaan vanuit mijn eigen fascinatie en waardering voor alles wat leeft. Ik ben de afgelopen jaren bijvoorbeeld steeds vaker een bos gaan opzoeken. Hierbij merk ik hoeveel rust, voldoening en inspiratie ik hiervan krijg. Hierin begon ik ook te beseffen hoe afstandelijk we van de natuur geworden zijn en hoe dit ons beïnvloed. Ik begon meer empathie te voelen voor de natuur, door in te zien dat ik er ook deel van uitmaak en daarmee er ook afhankelijk van ben. Alleen al de bewustwording dat de mens niet boven en los van de natuur staat, heeft mij geleerd om beter voor de natuur en mezelf te zorgen. De natuur is iets levends, net als wij. Doordat we de natuur zijn gaan zien als iets dat los van ons staat, zijn we onze connectie kwijt aan het raken. Dit leidt tot de vernietiging van ons thuis, de aarde. Vanuit hier ben ik opzoek gegaan naar hoe ik mensen kan laten nadenken over hoe ze zich verhouden met de natuur. Dit heeft geleid tot de volgende onderzoeksvraag:
Hoe ontwerp ik een interactieve installatie die men laat nadenken over hoe wij ons verhouden tegenover de natuur?
“All throughout nature we perceive the deployment of order and form in living structures, and those structures reflect strategies for problem solving. Anything that has a strategy also possesses a kind of intelligence. As Epicharmus of Kos noted, “Everything that is alive is intelligent.” - David Fideler, 2015.
Om deze connectie weer te repareren is empathie essentieel. Om empathie voor iets te voelen, is het belangrijk om jezelf er in te zien. Dat betekend dat de mens dus de gelijkenissen met de natuur moet herkennen, om een sterker gevoel van empathie te creëren. Een belangrijke gelijkenis is het inzien dat natuur een vorm van intelligentie bevat.
Onderzoek, zuurstof en intelligentie
Ik heb meerdere experimenten en prototypes gemaakt met de algen, om de connectie tussen mens en natuur te onderzoeken. Verder heb ik voor dit project desk- en fieldresearch gedaan naar (bioluminescente) algen. Hier kwamen interessante bevindingen uit.
Wist je dat algen tot 70% van de zuurstof die je nu ademt produceren?
Een van deze algen, de Pyrocystis Fusiformis, is een alg die licht geeft, net als de zeevonk. De alg geeft licht als een soort verdedigingsmechanisme. Als kleine roofdieren de algen aanvallen, wordt licht gemaakt om grotere roofdieren te lokken, die de algen beschermen. Deze strategie van zelfbescherming is een vorm van intelligentie. Verder fascineerde het mij dat de algen, net als de mens, een circadiaans ritme (dag/nacht ritme) hebben. Dit circadiaans ritme is dus ook aan te passen door ze overdag in het donker te houden en ‘s nachts licht te geven. Zo kunnen ze dus overdag bekeken worden.
De ervaring
Om de processen van de alg ervaarbaar te maken is er een installatie gemaakt waar je, via een masker, daadwerkelijk de zuurstof die de alg produceert, in ademt. Door dit te doen wordt de lucht uit de omgeving, onder het water oppervlak getrokken. Dit zorgt voor luchtbellen die naar boven drijven. De algen reageren op deze beweging door licht te produceren. De algen gebruiken de koolstofdioxide in deze buitenlucht voor fotosynthese. Zo ontstaat er een uitwisseling van behoeftes tussen mens en alg. Hier neemt de mens, maar wordt er ook iets teruggegeven. Het licht dat de algen maken wordt gemeten met een speciaal licht gevoelige sensor. Deze data wordt gebruikt om in MAX 8 een digitale synthesizer te bespelen en zo het licht te ‘sonificeren’.
Daarnaast wordt de alg groot geprojecteerd in de ruimte. Dit wordt gedaan om men te laten nadenken over de ingewikkelde biologische processen die zich afspelen in de alg.
Waarom dan de lichtgevende alg?
Voor dit project wilde ik juist de aandacht roepen naar iets wat normaal gesproken weinig empathie van de mens krijgt, de alg. Hiermee wil ik laten zien dat zelfs iets minuscuuls als de alg zo veel gelijkenissen met de mens deelt en zo een grote invloed op de mens heeft. De bedoeling is dat de mens tijdens de ervaring bewust wordt van het feit dat de algen meer betekenen dan alleen een levenloos lichtpuntje. Ik wil men laten ervaren dat het net als wij, iets levends is. Zo roept de ervaring mogelijk meer nieuwsgierigheid op naar andere delen van de natuur en hoe we ons hier tegenover verhouden.
