So, What's For Dinner?

by Willa Grüne

Waarom vallen genderqueer mensen buiten de samenleving, en hoe kan je het taboe doorbreken zodat er op een veilige en open manier gewerkt kan worden aan de normalisering van genderdiversiteit?

Queer | Genderdiversiteit | Installatie | Critical Design | Storytelling

‘’Doe maar normaal, dan doe je al gek genoeg’’. Deze uitspraak kennen wij allemaal. De een hoort het wat vaker dan de ander maar voor veel queer mensen is dit een van de opmerkingen die zij vanuit hun omgeving te horen krijgen. De laatste decennia komen er steeds meer personen uit de kast als onderdeel van de LGBTQ+ gemeenschap. Hierdoor zou je aannemen dat de samenleving dan ook een stuk toleranter is geworden dan, pak hem beet 50 jaar geleden. Toch blijkt dit in de praktijk vaak minder waar.

Voor veel jonge queer mensen is opgroeien in een omgeving waar veilig kan worden geëxperimenteerd met hun genderidentiteit niet vanzelfsprekend. Veel van deze jonge personen hebben te maken met pesterijen op school, het gebrek van acceptatie en onwetendheid van vrienden en familie. Daarnaast heerst er bij queer personen zelf vaak een schaamtegevoel, onzekerheid en angst voor de toekomst. De huidige maatschappij is (overwegend) zo ingericht dat de focus ligt op cisgender personen, d.w.z., mensen die zich identificeren met het geslacht waarmee zij geboren werden, en heteroseksuele personen, mensen die zich voelen aangetrokken tot het andere geslacht. Waardoor er een taboe heerst op “anders” zijn en er zo voor queer personen niet de ruimte is om te experimenteren met hun (gender)identiteit

Binnen de samenleving wordt er passief en actief gewerkt aan het onderdrukken van genderexpressie. Zo wordt er op sommige scholen bijvoorbeeld geen aandacht besteedt aan genderdiversiteit tijdens seksuele voorlichting, geschiedenis- of biologielessen. Ook wordt er bij sportlessen duidelijk onderscheid gemaakt tussen jongens en meisjes, dit kan voor problemen zorgen wanneer iemand op het genderqueer spectrum zit.
Daarbij is het gebrek aan rolmodellen in de media een factor die meespeelt. In de enkele keer dat er een queer rol wordt vertegenwoordigd in de media wordt er gebruik gemaakt van cisgender acteurs en actrices. Hierdoor is er buiten het karakter helemaal geen connectie tussen deze vertegenwoordiging en de queer gemeenschap. Het is tenslotte toch maar een fictieve rol die wordt gespeeld.

Een terugblik naar de geschiedenis laat zien dat gender een veel breder begrip is dan dat wij hier in de Westerse wereld kennen. In het verleden zijn er in veel verschillende culturen meerdere opvattingen geweest over genderdiversiteit, door verschillende oorzaken zijn deze deels verloren gegaan, toch is er de laatste jaren steeds meer aandacht voor de geschiedenis van genderdiversiteit en ook voor gender zichtbaarheid. Door aandacht te geven aan de personen met een andere genderidentiteit wordt er meer bekendheid gecreëerd op het gebied van gender, maar ook worden er rolmodellen benoemd die voor veel mensen een inspiratiebron kunnen vormen en zo mensen kunnen inspireren om open en vrijer hun genderidentiteit te ontdekken en hiernaar toe leven.

Het Concept

Het werk, 'So, What’s For Dinner?' bestaat uit een gedekte tafel waar plaats is voor veertien personen. Dertien iconische personen uit de queer geschiedenis en één bord voor de gast. De dertien personen aan tafel geven een inkijk in de rijke en belangrijke geschiedenis van de wereld van gender. De personen zijn gekozen op basis van hun inzet voor de queer gemeenschap. Ieder van deze personen heeft hun eigen invloed weten uit te oefenen en ervoor gezorgd dat het leven niet alleen voor henzelf makkelijker werd, maar zeker ook voor generaties na hen.

Dit werk is een vervolg op twee eerdere werken. Het eerste werk genaamd The Dinner Party van Judy Chicago is een installatie die aandacht besteedt aan belangrijke vrouwen uit de geschiedenis. Deze vrouwen zijn in veel gevallen uit de geschiedenis geschreven en niet zo bekend als dat zij zouden moeten zijn. Dit feministische werk is bedoeld om de geschiedenis te herstellen en zo de verhalen van deze vrouwen verteld. Het werk is verdeeld in drie tafels waar per tafel zitten dertien vrouwen aan zitten. De tafels zijn verdeeld in drie categorieën, namelijk mythisch, historisch en/of beroemd. De tafels zijn zo versierd dat er gebruikt is gemaakt van handvaardigheden die normaal gesproken aan vrouwen worden toegewezen. De drie tafels staan in de vorm van een driehoek op een witte vloer, op deze vloer staan de namen van nog eens 998 vrouwen die verbonden zijn aan de vrouwen aan de tafels.

Ondanks dat het werk veel lof heeft ontvangen is er ook veel kritiek geweest, de vrouwen in het werk zijn voornamelijk witte vrouwen. Daarom heeft Patricia Kaersenhout haar versie van het werk gemaakt, genaamd 'Guess Who's Coming To Dinner Too?'. Zij heeft een variatie gemaakt waarbij de tafel gedekt is voor voornamelijk zwarte vrouwen en vrouwen van kleur, die in het eerste werk ontbraken.

Beide werken vertellen zo hun eigen verhalen, toch zijn dit voornamelijk verhalen van cisgender/hetero vrouwen, op een paar uitzonderingen na. Daarom is het zo belangrijk dat er juist in deze tijd aandacht wordt besteed aan queer personen uit de geschiedenis. Wie deze mensen zijn geweest en wat zij hebben gedaan in hun leven waardoor er aandacht is gekomen voor de gelijke rechten van de LGBTQ+ gemeenschap.

Met dit werk kan de gast gemotiveerd raken om rond de tafel te lopen en elk van de borden te bekijken. Elk van de borden is ingericht met objecten die het verhaal van de desbetreffende persoon vertellen. Aan de tafel staat ook een stoel met het bord van de gast. Op deze stoel kan de gast plaatsnemen en het boek, wat op het bord ligt lezen. In dit boek staan de dertien mensen die een plek hebben aan de tafel. De gast kan in dit boek hun verhaal schrijven en zo onderdeel worden van deze collectie queer iconen en zo deel uitmaken van de queer geschiedenis.

De dertien personen aan tafel zijn: Marsha P. Johnson, Sylvia Rivera, Lili Elbe, Crystal Labeija, Lucy Hicks Anderson, Kade Gottlieb, Lou Sullivan, Michael Dillon, Karl Baer, We'wha, Hatshepsut, Thorn Roos de Vries en Indya Moore.

Door mensen een zetje te geven om na te denken over de queer geschiedenis, of je nou onderdeel bent van de gemeenschap of alleen een bondgenoot, kan je als individu geïnspireerd worden over hoe jij zou kunnen helpen om voor jezelf of voor de mensen om jou heen een veiligere omgeving te creëren en hierdoor bij te dragen aan het volgende hoofdstuk van de queer geschiedenis, namelijk een vrije samenleving waar het niet uitmaakt wie je bent, zolang je maar jezelf kan zijn.