pan!c

Tintelende handen, zweten, hartkloppingen, een droge mond, benauwdheid en waanbeelden, hyperventilatie en huilbuien. Een aantal lichamelijke kenmerken van een paniekaanval, waar maar liefst 3,8 % van de Nederlandse bevolking wel eens last van heeft gehad. Psychologische aspecten van een paniek aanval worden op veel verschillende manieren ervaren.

‘Het geeft mij een gevoel van volledige controle verliezen. Zonder die controle slaat de angst toe’. ‘Ook als ik naast iemand in de auto zit of op straat loop, kan ik overvallen worden door angst. Dat zit in me. Al snap ik soms nog steeds niet waar de paniekaanval vandaan komt’. ‘Mijn hoofd lijkt vaak rustig, maar mijn lichaam raakt in paniek. Alsof de twee niet goed met elkaar communiceren’.

In sommige gevallen, wanneer paniekaanvallen vaak voorkomen, wordt er gesproken van een angst- of paniekstoornis. Een paniekaanval wordt gekenmerkt door de onverwachte, "uit het niets" paniekaanval en staat in het woordenboek beschreven als ‘plotselinge grote schrik of angst voor een gevaar.’ De termen plotseling en grote zijn hier belangrijk in. Angstig kun je een beetje zijn, maar paniek overheerst de persoon vaak helemaal. Helemaal in een tijd waarin we nu leven komen paniekaanvallen regelmatiger voor. Dit is ook mijzelf overkomen eind vorig jaar.

Een ding is zeker: ‘Als ik meer over paniekaanvallen had geweten en meer herkenning had kunnen vinden bij andere mensen was mijn situatie niet zo uit de hand gelopen’.

Hier wil ik door middel van mijn afstudeerproject op in springen. Ik wil mensen de kans bieden meer over het onderwerp te weten te komen en daarbij herkenning creëren. Het doel van het project is om taboe over angst en paniek te verbreken. Om dit te kunnen bereiken is de volgende onderzoeksvraag opgesteld: Hoe kan ik de bewustwording van paniek stimuleren?

Huidige behandelingen voor paniekaanvallen worden voornamelijk uitgevoerd nadat de paniekaanval heeft plaatsgevonden. Een paniekstoornis kan op verschillende manieren veilig en effectief behandeld worden. Dit kan verschillen van medicatie tot aan cognitieve therapie. Cognitieve gedragstherapieën worden gezien als een veel belovende behandeling voor patiënten met een paniekstoornis. Deze behandelingen focussen, in tegenstelling tot medicatie, op de oorsprong van de paniek. Een belangrijk onderdeel van cognitieve gedragstherapie is het bespreken en voorlichten over het ontstaan en de ontwikkeling van paniekstoornissen. Een preventieve aanpak dus!

Pan!c is een toolkit wat ingezet kan worden bij jongeren op school. Pan!c bestaat uit twee onderdelen. Het eerste gedeelte is een 4D ervaring. In deze ervaring zijn verschillende kenmerken van een paniekaanval zichtbaar, hoorbaar en voelbaar. Hierin ervaar jij als persoon hoe het is om een paniekaanval mee te maken.
Vervolgens is het de bedoeling om het gesprek aan te gaan over de ervaring. Hoe meer mensen weten hoe het is om een paniekaanval te hebben, hoe makkelijker hierover gesproken kan worden. In de toolkit zijn cue cards bijgevoegd. Deze cue cards zijn als ondersteuning bedoeld om het gesprek goed te kunnen voeren.