Prikkelbaar¿
Hoe kan ik ruimtelijk ontwerp inzetten als Critical Design om bewustwording te creëren over het Default Mode Network en de gebruiker de voordelen ervan duidelijk te maken?

Wanneer heb jij je voor het laatst verveeld? Maar dan ook echt verveeld? Zonder afleiding van anderen, van je omgeving of van de apparaten om je heen. Tegenwoordig is het, door de opkomst van het internet en daarna de smartphone, voor ons ongelofelijk moeilijk om ons écht te vervelen. De hele wereld ligt binnen handbereik, met één druk op de knop.
De prikkels die we ontvangen via onze smartphone zorgt ervoor dat we continu afgeleid worden. We zoeken de prikkels op zodra we eventjes het gevoel van verveling ervaren. Bijvoorbeeld wanneer we op de bus wachten, op de bank hangen of wanneer we een taak moeten uitvoeren dat ons geen uitdaging bied of waar geen beloning aan vast zit. Vaak zijn dat repetitieve taken of taken waar je tegenop kijkt. Wat we op dat moment eigenlijk zoeken is een shotje dopamine. Dopamine in je brein zorgt er namelijk voor dat je je gelukkig en blij voelt.
Vroeger kreeg men een shot dopamine wanneer er eten werd gevangen na uren jagen. Tegenwoordig vervult men de behoefte aan dopamine door bijvoorbeeld posts of video’s op sociale media te bekijken. Wanneer de ene shot is uitgewerkt kun je door nog geen honderdste van een seconde te scrollen weer een nieuwe shot binnen krijgen. Ook wanneer je telefoon een push-melding geeft wordt er heel even dopamine aangemaakt. Je wordt even blij van het bericht/de aandacht. En wanneer je sociale feed te saai is, dan zet je een video op, je post iets op Snapchat in de hoop op reacties en je zoekt contact via Whatsapp met anderen. Je brein is hierdoor continu aan het switchen tussen allerlei taken en gedachtengangen. Je krijgt een prikkel- en informatieoverload.

Je wordt overladen door prikkels
Verveling wordt het vaakst gezien als iets negatiefs, iets dat er niet mag wezen. Vervelen is vervelend en dat mag niet. Wij moeten continu presteren en ons bewijzen aan onszelf en aan anderen. Maar, uit het onderzoek blijkt echter dat vervelen iets positiefs is. Je verveeld je pas echt wanneer je brein geen taak heeft en wanneer je de mogelijkheid hebt om in je eigen gedachten af te kunnen dwalen. Wanneer dit gebeurd, kan het Default Mode Network worden geactiveerd. Dit is een netwerk in het brein dat verschillende delen uit je brein met elkaar verbind. De samenwerking van deze netwerken zorgt voor creativiteit.
Wanneer het DMN actief is kun je gaan dagdromen. Er ontstaat ruimte om te denken aan het heden en verleden, aan je gemaakte keuzes en te maken keuzes. Ook bedenk je ineens de oplossing voor een probleem waar je al weken mee rondloopt en ontwikkel je je creativiteit. Dit gebeurt allemaal wanneer je je brein even geen bewuste taken geeft, maar gewoon zijn gang laat gaan.
Het Default Mode Network zorgt voor creativiteit
Het verbaast mij dat het Internet in 1983 is ontwikkeld en het World Wide Web nog maar 32 jaar bestaat en dat het nu al zo ongelofelijk veel invloed op ons leven en ons welzijn heeft.
Om het bovengenoemde weer te geven in mijn afstudeerproject heb ik ervoor gekozen om mijn persoonlijke interesse in het meubelmakersschap te combineren met het overbrengen van een boodschap door middel van Critical Design.
Een meubel wat op het eerste oog iets weg heeft van een klassieke eetkamerstoel. Een stoel die ver weg staat van de ontwikkelingen op het internet en een ambachtelijke uitstraling heeft. Echter, waar een stoel normaal gesproken comfort of gemak bied, daagt deze stoel de gebruiker en/of toeschouwer uit. Het prikkelt, letterlijk én figuurlijk, om na te denken over de greep die onze smartphone en ons social media gebruik op onze verveling en dus op onze creativiteit heeft. Ben jij Prikkelbaar?
