De Drempel

by Yannic van de Klundert

Hoe kunnen we de re-integratie van cliënten met spanningsklachten makkelijker maken door middel van VR?

Bij het zoeken naar een passend vraagstuk heb ik me vooral gefocust op het vinden van vraagstukken die aansluiten bij mijn passies en fascinaties. Laten we daarvoor terug gaan naar waar het allemaal begon, jaar 1 van Communicatie & Multimedia design op Avans Breda. Maar dat had zomaar een andere opleiding geweest kunnen zijn. Voordat ik voor CMD koos, heb ik heel lang getwijfeld om toch de zorg in te gaan. Het helpen en verzorgen van mensen is voor mij als klein kind altijd al heel belangrijk geweest. Toen ik ouder werd kregen opa en oma beiden Alzheimer, verloor ik mijn nicht aan een hersenbloeding en een andere naaste aan kanker. Het feit dat deze ziektes ongecontroleerd een persoon ‘kiezen’ blijft knagen bij mij en het liefst zou ik die ‘pijn’ voor anderen op een of andere manier verzachten of verminderen. Dit heeft mij toch doen kiezen om voor CMD te kiezen, terwijl dit misschien klinkt als een onlogische keuze. Toch wilde ik mijn creativiteit blijven gebruiken en deze inzetten om mijn passie te kunnen voeden. 

Dit brengt mij tot de daadwerkelijke zoektocht naar een vraagstuk, het liefst in combinatie met een stage. En dat was nog niet zo makkelijk te vinden in de zorg, tijdens corona. Na meerdere malen nee te horen bij ziekenhuizen, oncologische centra en instellingen doofde mijn vuurtje beetje bij beetje. Totdat ik de gouden tip kreeg van een vriend die mij in contact bracht met Joost Belonje, marketing communicatie manager bij paraDIGMA groep. 

paraDIGMA groep is een trendsettend bedrijf dat zich bezig houdt met het duurzaam inzetbaar maken van heel Nederland! En dat klinkt natuur-lijk super vaag, geloof me, voor mij ook toentertijd. Een korte uitleg: paraDIGMA groep helpt andere bedrijven met alles rondom duurzame inzetbaarheid, denk hierbij aan interne opleidingen, coaching trajecten, arbodiensten, re-integratie trajecten en ga zo maar door. Deze werkzaamheden zijn onderverdeeld in de 11 labels die samen paraDIGMA groep vormen. Mijn plek zou liggen bij paraDIGMA groep in zijn al- gemeen, maar ook specifiek voor PSION, het label dat psychologische ondersteuning biedt. 

Samen met Joost ging ik in gesprek met Denise van Geest, directeur van PSION, om samen te kijken hoe mijn interessen, vaardigheden en kwaliteiten konden matchen met hun vraagstuk. Na het tonen van mijn eerder gedane projecten met VR waren ze enorm enthousiast en wilden ze graag een project met VR, om zo hun visie van een andere blik creëren bij anderen letterlijk door te kunnen zetten. Dit paste goed bij mijn fascinatie voor VR natuurlijk en al helemaal met die voor de geestelijke gezondheidszorg. Zo kwamen we samen tot het vraagstuk; Hoe kunnen we de re-integratie van cliënten met spanningsklachten/burn-outs makkelijker maken door middel van VR? 

In mijn exploratie verslag zijn er verschillende deelvragen aan bod gekomen, graag licht ik er een aantal toe;

Wat zijn spanningsklachten / wat is een burn-out?
Een syndroom van drie samenhangende verschijnselen; Uitputting, cynisme en verminderde persoonlijke bekwaamheid (Maslach, Schaufeli, & Leiter, 2001). Echter wordt deze visie slechts gedeeltelijk terug gevonden in gesprekken en interviews met burn-out patiënten. En wordt deze aangevuld door experts met een aantal nieuwe aspecten waaronder de 4 kernsymptomen: Uitputting, cognitief controleverlies, emotioneel controleverlies en mentale distantie. Daarbij zijn nog 3 bijkomende symptomen toe te voegen: Depressieve klachten en gedragsmatige- en psychosomatische spanningsklachten. 

Wat is de oorzaak van een burn-out? 
Burn-out word door praktijkexperts gezien als een werkgerelateerd syndroom. Hierbij gaat het echter niet om de oorzaak van de burn-out maar de uitingsvorm ervan. Een burn-out uit zich in de meeste gevallen op het werk en al is het vaak ook de oorzaak, is dat niet in alle gevallen zo. Er zijn honderden redenen die kans op een burn-out vergroten, of juist afzwakken. Hierdoor ontstaat er een samenspel van privé en werkgerelateerde factoren.


Een burn-out is vaak niet ontstaan door een schuldige maar is eerder een samenspel van privé en werkgerelateerde omstandigheden, de arbeidssituatie en met name de privé-omgeving en de persoonlijke kwetsbaarheid van de persoon. 

Hoe verloopt het re-integratie proces? 
Ondanks het brede onderzoek naar burn-outpreventie blijft onderzoek naar arbeidsmarktre-integratie na een burn-out relatief beperkt. De definitie van re-integratie is daardoor ook nog vrij onduidelijk waardoor een aantal aspecten onderbelicht zijn. 

Zo wordt re-integratie niet alleen gedefinieerd als resultaat van het herstel maak ook als het einde van de arbeidsduurafwezigheid. Het complexe en dynamische proces is onder te verdelen in verschillende fasen; Uitval, terugkeer, retentie en vooruitgang.

De voortgang van deze fases is geheel afhankelijk van de patiënt.

Maar hoe komt het dan dat het voor deze mensen zo moeilijk is?
De psychologen vertelde mij dat deze cliënten vaak een aantal hindernissen in gedachten hebben wat ze angstig maakt om weer terug te gaan naar werk. Denk hierbij aan de angst het nog niet aan te kunnen of het willen ontwijken van gesprekken met collega’s. 

Dus wat is nu het doel? En hoe kunnen we dit bereiken?

De bedoeling is dat we de eerste drempel van deze cliënten kunnen verlagen. Daarmee bedoelen we; de eerste stap richting re-integratie. De hindernissen die deze cliënten ervaren weerhouden ze vaak van het zetten van een belangrijke stap; het terugkeren naar de werkplek. Daarmee wordt niet het terugkeren naar werkactiviteiten bedoeld maar alleen al de locatie/plek van het werk.

Door deze hindernissen te visualiseren kunnen we de paraatheid tot re-integratie van deze cliënten vergroten waardoor het re-integratie proces voor werknemer en werkgever soepeler zal verlopen. Hoe langer de cliënten namelijk in arbeidsverzuim zitten hoe groter de kans op WAO en hoe kleiner de paraatheid tot re-integratie. Dit is niet allen vervelend voor de werknemer maar ook voor de werkgever. Door de hindernissen van deze cliënten visueel te maken in een veilige omgeving, kunnen ze hun angsten veilig overwinnen en de eerste stap zetten in hun eigen weg naar re-integratie. Deze VR ervaring, de drempel, helpt ze hierbij. De gebruiker kan zijn/haar hindernis in VR ervaren en daarmee zijn angsten verminderen. We zijn nu nog in de eerste ontwerpfase van het uiteindelijke eindproduct, in de toekomst willen we deze ervaring persoonlijker kunnen maken door het aanbieden van verschillende virtuele werkplaatsen en zo veel mogelijk visueel gemaakte hindernissen. 

Tijdens deze ervaring zal de gebruiker altijd van te voren weten wat hem/haar te wachten staat en wat de volgende stap is in de ervaring. Hij/zij mag dan ook zelf kiezen of ze verder willen of niet. Ze worden bij iedere stap begeleidt en op hun ademhaling gewezen zodat ze rustig blijven tijdens de ervaring. Door de stappen in de ervaring te voltooien, overkomen ze hun angsten en zetten zij die eerste stap over de drempel naar re-integratie.

Klik hier om C# code te zien
Let op: vertrouwelijke informatie
Deze link is 1 week geldig, daarna wordt deze vernieuwd.