D.U.I.V.E.N.

by Roos Schweig

Hoe kan ik hedendaagse situaties koppelen aan situaties uit de tweede wereldoorlog, zodat de bovenbouwleerlingen de lessen uit het verleden mee kunnen nemen naar het heden?

Graduation Work | 2021

D.U.I.V.E.N. is een escape room spel dat geschikt is voor bovenbouwleerlingen van de basisschool. Bij dit spel wordt het verleden, in dit geval de Tweede Wereldoorlog, gekoppeld aan het heden. Hierbij wordt de focus gelegd op discriminatie, omdat dat tegenwoordig nog steeds de grootste mensenrechtenschending is ter wereld en daarbij heeft dat ook een grote rol gespeeld tijdens de Tweede Wereldoorlog.

Dat de Tweede Wereldoorlog nog steeds een belangrijk onderwerp is waar aandacht aan besteed moet worden, blijkt uit velen onderzoeken. Zo kwam in het literatuuronderzoek al snel naar voren toe dat de Nederlanders willen dat hier nog voldoende tijd aan wordt besteed, zowel in hun vrije tijd als in het onderwijs. De reden hiervan is dat Nederlanders het belangrijk vinden dat we blijven beseffen dat vrijheid niet vanzelf sprekend is, stil willen staan bij de oorlogsslachtoffers, dankbaarheid willen tonen voor de bevrijding, graag willen reflecteren over de kwetsbaarheid van vrijheid, de herinnering willen doorgeven en de geschiedenis ons helpt de wereld beter te begrijpen.

Dat dit onderwerp ook nog relevant is onder de jongeren, blijkt ook uit een rapport. 7/10 jongeren geven namelijk aan dat zij nog steeds leren van de oorlog en vinden het belangrijk dat hier nog aandacht wordt besteed. Onder de jongeren is het respect hebben voor de doden de grootste reden. Toch levert de gemiddelde kennismeting maar een krappe voldoende op.

Daarnaast heeft nog minder dan 8% van de Nederlandse bevolking de oorlog zelf meegemaakt. Dit resulteert in het feit dat veel jonge kinderen geen verhalen meer uit eerste hand horen en daardoor een grotere afstand ontstaat tussen het onderwerp en de kinderen. Uit gesprekken met leerkrachten van groep 7 en 8 is dan ook gebleken dat kinderen het steeds moeilijker vinden om te begrijpen wat er zich precies heeft afgespeeld in die tijd. Zo stellen zij vragen als: “Maar waarom stapten ze op de trein? Ze konden toch gewoon wegrennen?”.

Een van de leerkrachten gaf ook aan dat dat komt doordat de wereld zo erg is veranderd en dat is ook terug te lezen in het rapport van 4 en 5 mei. Toch blijkt het dat kinderen het herdenken van de Tweede Wereldoorlog belangrijk blijven vinden en geven zij het desbetreffende thema een 8.9 op school. Zij vinden het dus nog erg interessant.

Uit onderzoek is dan ook gebleken dat het maken van een koppeling tussen het verleden en heden ervoor kan zorgen dat leerlingen de relevantie beter kunnen begrijpen waardoor ze meer betrokken zullen zijn en meer motivatie zullen hebben. Ook de gesproken leerkrachten bevestigden dit.

In welke vorm dit gegoten moest worden, bleef nog wel een grote vraag. Daarom zijn er allerlei testen uitgezet om hierachter te komen. Zoals verwacht, kwam al snel naar voren toe dat de standaard lesvorm ze niet bepaald aansprak. Actief bezig zijn, zoals het doen van spellen, bezoeken van een museum/bijzondere plek of iets maken, juist wel. Net als het creatief bezig zijn en het bekijken van video’s. Verder is het interessant om te benoemen dat de ondervraagde kinderen het liefst een les volgen dat gemiddeld 30 tot 60 minuten duurt.

Daarnaast moest er ook rekening gehouden worden met bepaalde eisen binnen het onderwijs. Zo zijn de 21st century skills in het leven geroepen en die moeten aan het eind van groep 8 ook allemaal behaald zijn. Zo moeten ze bijvoorbeeld kritisch en probleemoplossend kunnen nadenken en in staat zijn om te kunnen samenwerken.

Verder vertelde een leerkracht over “productief falen”. Dit houdt in dat kinderen niet gewoon cijfers halen waardoor ze het wel of niet hebben gehaald, maar houdt juist in dat ze de mogelijkheid krijgen om ergens mee te falen waardoor ze van hun fouten kunnen leren. Dit principe is daarom ook erg interessant om mee te nemen.

Al deze punten samengevoegd, heeft geleid tot een escape room spel. Hierbij kunnen de kinderen gezamenlijk actief bezig zijn en moeten zij tegelijkertijd kritisch en probleemoplossend nadenken. Om de kinderen helemaal in het verhaal te betrekken is er gekozen voor een fictief verhaal. Zo zouden zij de organisatie D.U.I.V.E.N. mogen gaan helpen om de duiven in hun geheim hoofdkwartier te bevrijden.

De kinderen gaan dus gezamenlijk vier verschillende dossiers oplossen binnen 45 minuten. Dit doen zij door allerlei raadsels op te lossen en codes te kraken. Een code kan leiden tot een nieuwe opdracht, het openen van een kluis of het kraken van een video. In het gehele spel zijn acht verschillende filmpjes waarbij verschillende thema’s worden behandeld. Per dossier zijn er twee filmpjes; een filmpje laat een situatie uit het verleden zien, het andere filmpje gaat juist over het heden. De twee filmpjes gaan over vrijwel dezelfde situaties, zodat de kinderen optimaal de link kunnen leggen en zich dus beter kunnen inleven.

Wanneer de 45 minuten om zijn, gaan ze klassikaal bespreken welke code iedereen heeft gevonden en welke ze uiteindelijk, gezamenlijk, gaan invoeren. Hiervoor is gekozen om ervoor te zorgen dat de juiste code sowieso wordt doorgegeven en daarnaast heeft iedereen het gevoel dat hij of zij wat bijdraagt. Het kan namelijk zo zijn dat bijvoorbeeld een groepje het nét niet haalt.

De leerkracht moet vervolgens gaan doen alsof ze de baas van de organisatie gaat bellen via Skype. Dit doet zij door een filmpje af te spelen. Ze krijgen zo het gevoel dat iemand echt tegen ze praat, omdat er ook stiltes vallen die gevuld moeten worden door hun antwoorden. Uiteindelijk laat de man zien dat de code goed is ingetoetst en zien ze dat de duiven worden bevrijd.

Hierna is er een redelijk vrije invulling; de leerkracht kan zelf bepalen hoe het precies in zijn werk gaat. Er is sowieso een soort kleurplaat toegevoegd, waarbij de kinderen een bepaalde situatie, waarin discriminatie centraal staat, moeten tekenen. Zij geven ook aan hoe ze dat zouden willen oplossen en/of voorkomen. De kinderen gaven immers aan dat ze graag creatief bezig willen zijn.

De leerkracht kan na het escape room spel er dus voor kiezen om eerst gezamenlijk de thema’s door te spreken, daarna de kinderen te laten tekenen en ze vervolgens hun tekening/idee te laten presenteren. Maar het inzetten van bijvoorbeeld een klein rollenspel kan ook erg interessant zijn.

case movie