Attention Deficit Disorder

by Charlotte Veldhuizen

Kan ik ouders door middel van virtual reality laten begrijpen wat hun kind met een ADD diagnose ervaart?

Experience Design | 2021 | Graduation | Work | ADD | Attention Deficit Disorder | Virtual Reality

De virtual reality (VR) experience, genaamd Attention Deficit Disorder, is bedoeld voor ouders waarvan het kind ADD heeft. Het doel van de VR experience is om ouders de mogelijkheid te geven om (hun kind met) ADD beter te begrijpen. Om dit doel te bereiken is er voor deze experience gekozen om het kenmerk hyperfocus na te simuleren. Er zijn meer kenmerken waar mensen met ADD mee te maken hebben, maar hyperfocus is een kenmerk dat zich juist tijdens schooltijd vaker uit. Vandaar dat de experience zich afspeelt in een klaslokaal. Daarom is het belangrijk dat de belemmeringen van hyperfocus duidelijk worden gemaakt voor de ouders.

Niet alle ouders van kinderen met ADD begrijpen wat ADD is en hoe het brein van een kind met ADD anders werkt dan hun eigen brein. Thuis merken de ouders niet veel van de ADD-kenmerken, bijvoorbeeld omdat hun kind gezellig meespeelt. Maar tijdens de lessen op school kan het kind moeite hebben met het leerproces. Dit is bijvoorbeeld te merken aan dat het kind vergeet dat er een toets was gepland (afspraken vergeet), regelmatig zijn spullen kwijtraakt (o.a. pennen, boeken en sleutels) of vaak is afgeleid en daardoor belangrijke informatie niet wordt gehoord.

Als de diagnose ADD bij een kind wordt vastgesteld, dan komen de ouders voor een lastige taak te staan. Ze weten niet goed wat ADD voor effect heeft op het kind en hoe zij hun kind hierin kunnen bijstaan. Daarom is er voor deze ouders een VR experience ontwikkeld om (het gedrag van) hun kind beter te begrijpen.

Het project kan worden ingezet bij psycho-educatie. Hier krijgen ouders voorlichting en training over ADD. Het doel van psycho-educatie is dat de ouders leren wat de impact van ADD op het gezin is en hoe zij daarmee kunnen omgaan. De VR experience versterkt de voorlichting, omdat het de ouders direct meeneemt in de wereld van een kind met ADD. Na het opzetten van de VR bril, belandt de gebruiker in een klaslokaal. Hierin wordt vervolgens gebruik gemaakt van interactie, beeld- en geluidseffecten om het kenmerk hyperfocus na te simuleren. Deze effecten worden ingezet om de gebruiker een moment van hyperfocus te laten ervaren.

De VR experience gaat over een kind met ADD in de leeftijd van zeven tot twaalf jaar oud. De experience speelt zich af in een klaslokaal, tijdens een geschiedenisles. De experience duurt ongeveer vijf minuten. Naast het ervaren van het hyperfocus kenmerk, krijgen de ouders niet alleen inzicht in de mate van afleiding en concentratie van een kind met ADD, maar ook wat het emotioneel doet met het kind. 

Verplaatsen in een ander

Bij VR wordt er vanuit een eerste-persoon-perspectie gekeken. Hierdoor kunnen ouders bepaalde situaties ervaren vanuit de ogen van hun kind. Dit wordt ook wel ‘‘perspective-taking’’ genoemd. Bij perspective-taking plaatst men zichzelf in de positie van de ander, waardoor men zowel de ervaring als de emotie van de persoon leert kennen. Het gaat hierbij om het vermogen om te begrijpen hoe een situatie overkomt bij een andere persoon en hoe een persoon cognitief en/of emotioneel op zo’n situatie reageert. Een eerste-persoon-perspectief lijkt realistischer voor de gebruiker en heeft daarmee een hogere mate van immersion(immersie).

Eigen positionering

Uit onderzoek blijkt dat een kind met ADD niet snel opvalt in de klas. De kenmerken van ADD zijn namelijk lastig op te merken. Een kind met ADD loopt tegen veel dingen aan tijdens zijn of haar schoolperiode.

Door terug te kijken naar mijn schoolperiode was deze zeker niet de makkelijkste. Dit komt omdat ik zelf ook ADD heb.  Dit werd tijdens mijn schoolperiode niet opgemerkt. Hierdoor werd niet de hulp geboden die ik eigenlijk nodig had. Pas op latere leeftijd ben ik zelf gaan zoeken naar antwoorden. Toevallig gaf een collega op het werk aan dat zij ADD heeft en wij vele overeenkomsten bleken te hebben.  Nog steeds ben ik snel afgeleid en regelmatig aan het dagdromen. Ik kan mij moeilijk focussen en vergeet daardoor bepaalde dingen.

Als ontwerper vind ik het belangrijk dat ADD beter wordt begrepen en eerder kan worden herkend. Dit begint vaak bij de ouders want als ouders kun je de steun en hulp bieden die het kind nodig heeft.

"Wat tof dat Charlotte’s demo kon worden getest omtrent ‘Hyperfocus’ en ADD. Vanuit mijn organisatie werken we veel met kinderen en jongeren binnen het neurodivers spectrum en dit geeft een interessante kijkje in het brein van iemand met ADD. Dankzij deze VR-technologie is het nu mogelijk om concreet te beleven hoe deze ervaring is. Ik kan me al helemaal voorstellen hoe wij dit zouden kunnen inzetten bij voorlichtingen om meer bewustwording te creëren omtrent de belevingswereld van kinderen met ADD. Zeer bruikbaar en bijzonder dus!"

- Cristian van der Stoep, oprichter Stichting Rubii GG

"Een interessante tool om je te verplaatsen in de schoenen van iemand met ADD. Wellicht een manier om het makkelijker te herkennen".

- Ridge Cools, Game Developer bij nDreams